1990’lı yıllardan sonra sınırların kaldırılmasının
beraberinde getirdiği hırsızlıklar, terör faaliyetleri,
tırlarla kaçak insanların taşınması ve benzeri tehditlerin,
ulusal ve uluslararası lojistik sektörünü olumsuz yönde
etkilemesi nedeniyle; ileri teknoloji ürünleri üreten
firmaların güvenlik arayışlarını giderek arttırdı. Bu
güvenlik arayışı ile tetiklenen serüven içerisinde sizinle
beraber TAPA’nın doğuş nedeni, TAPA’nın anlamı, nasıl
kurulduğunu, kurucularının kimler olduğunu, neyi
amaçladıklarını ve en sonunda nasıl standart haline
dönüştürüldüğünü bulmaya çalışacağız.
Başlamadan önce bir sorunun cevabını arayalım.
Neden
teknolojik ürünlere karşı hırsızlıklar artmaya başladı? • Teknoloji sektöründeki bilgisayar parçalarının giderek
küçülmesi (hafıza kartları, mikro işlemciler...vb) • Taşınabilir boyutlara ulaşması
• Ürünlere ilginin artması • Sevkıyat ağlarının genişlemesi (Büyüyen gelişmekte olan
ama riskli bölgelere sevkıyatlar) • Transit yolların ve depolamaların güvenliklerinin yetersiz
kalması • Uyuşturucu trafiğini yönetenlerin bu tip ürünleri
kullanarak taşımalarını kolay hale getirmesi.
Peki nedir bu TAPA? İngilizce açılımıyla The
Technolgy Asset Protection Association olarak geçer.
Türkçe’ye Teknolojik Varlıkların Korunması Birliği diye
çevirmemiz mümkün.
Bu organizasyona ilk olarak Amerika’da (TAPA US) Mart
1997’de rastlıyoruz. Birliğin oluşmasındaki ilk adımlar
Compaq Bilgisayar şirketinde görev yapan güvenlik müdürünün
nakliye organizasyonları esnasında yaşanan hırsızlıkların
azaltılması konusunda çalışmalara başlamasıyla atılıyor.
Transit yol üzerinde yaşanan kayıplar, katlanılamaz duruma
gelinen maliyetler, sigorta masrafları ve müşteri
memnuniyetsizlikleri nedeniyle Compaq bilgisayar firmasına
bir adım atma gerekliliği doğurdu. (Örn: Müşteriye yapılan geri ödemeler Amerika’da parça
başına 9.07$ , Avrupa’da ise 11.07$ )
Compaq güvenlik müdürü, bu sektörde faaliyet gösteren diğer
kuruluşlarla temasa geçmek, benzer sorunlara alınan farklı
çözüm örneklerini araştırarak çalışmalarını başlattı. Intel,
Sun Microsystem, Digital Eq. Corp ile yapılan bençmarklar
sonucunda ortaya Intel kuruluşunun zaten mevcut bir sistemle
sorunu çözmeye çalıştığı sonucu çıktı. Intel kurduğu bu
güvenlik sistemini diğer kuruluşlarla da paylaşmayı kabul
edince TAPA organizasyonunun ilk tohumları atılmış oldu.
Bu sektörün dev üreticileri aralarındaki toplantılarda
sorunları belirledi ve nasıl çözümler üretebileceğini
tartıştı . Kuruluşa zaman içerisinde katılımlar artınca bir
çatı altında yani TAPA isminde toplanmaya başlandı.
TAPA’nın ilk amacı belirlenen kriterler çerçevesinde
alınacak güvenlik önlemlerini sektörü kapsayacak şekilde
genişletmek ve zaman içerisinde bu kılavuz dokümanın tetkik
edilebilecek bir standarda dönüştürmek ve belgelendirmek
oldu.
TAPA şu an itibariyle yaklaşık 100 üyenin temsil ettiği 46
firmadan oluşmaktadır. TAPA üyelerine örnek olarak 3COM,
Acer, Advanced Micro Devices, Amgen Security, Cisco Systems,
Dell Computers, Hewlett Packard, IBM, Intel, Angram Micro,
Motorola, Lexmark, Nike, Nortel Networks, Philips, Sony, Sun
Systems... vb kuruluşlar verilebilir.
TAPA US organizasyonu neleri başarmıştır?
• Nakliye güvenliklerinde memnun edici iyileştirmeler
sağlanmıştır. (Ancak henüz istenilen düzeye ulaşmadığını
belirtmek gerekir.) • TAPA organizasyonunu oluşturan üyelere iş yapan nakliye
şirketlerinin güvenlik standardına karşı ilgilerinin artması
sağlanmıştır. • TAPA ismi dünya çağında standart nakliye güvenlik
önlemlerinin kurucusu olarak duyulmaya başlanmıştır. • Taşıyıcılara emanet edilmiş ürünlerin kayıplardan doğan
maliyetler konusunda sorumluluklarının arttırılması
sağlanmıştır.
TAPA-EMEA; Bu kuruluş neden doğdu?
23 Eylül 1998 yılına gelindiğinde ise TAPA Amerika’da
kurulan bu organizasyonu Avrupa’da şubelerine de tanıtmaya
karar verdi ve Amsterdam’da bir toplantı düzenledi. Bu
toplantı sonucunda bu bilgilerden faydalanan Avrupa’lı
şubeler, 9 Aralık 1998 Londra’da Avrupa Güvenlik
Toplantısını organize ettiler ve TAPA Avrupa’da HTFSG olarak
(High Technology Freight Security Group) olarak kuruldu.
Ancak ardı ardına yapılan toplantılar neticesinde 12 Nisan
1999’da kendilerine TAPA-EMEA (Europe, Middle East ,Africa )
olarak adlandırmayı tercih ettiler. Böylelikle adını sıkça
duyduğumuz veya duyacağımız TAPA-EMEA organizasyonu kuruldu.
TAPA-EMEA üyelerine baktığımızda ise AMD, Apple Computer,
Cisco system, 3Com, Dell, Ericson, Fujitsu, Gateway, HP,
IBM, Intel Corp., Motorola, Nokia, Oracle, Philips , Samsung
, Seagate ve Sun firmalarını görmekteyiz.
TAPA EMEA’nın misyonu ve varoluş amacı ise, EMEA coğrafik
bölgesinde yerleşmiş üyelerin nakliye organizasyonlarındaki
güvenliklerinin arttırılması ve kayıplarının azaltılmasıydı.
Benimsedikleri politika ise ‘Tedarik zincirindeki
hırsızlıklara odaklanarak, yurtiçi-yurtdışı nakliyelerinde
ve 3.taraf depolama ve üretim operasyonlarında güvenlikleri
arttırmak’ oldu.
Bu politikayı yaygınlaştırmak için TAPA üyeleri yasal
kurallar çerçevesinde ellerindeki tüm bilgileri paylaşma ve
lojistik ve nakliye sektörünü destekleme kararı aldılar.
Peki FSR nedir? (The Freight Security Requirements = Nakliye Güvenlik
Gereklilikleri)
TAPA üyeleri, belirledikleri kriterleri karşılayan veya aşan
tedarikçileri seçmek amacıyla FSR gerekliliklerini
oluşturdular. Amaç, TAPA üyeleri ve Nakliye organizasyonu
yapan tedarikçiler anlaşma sağladıkları takdirde,
tedarikçinin üyelerin güvenlik planlarına uyum göstermesi
gerekliliği ortaya çıktı.
FSR’nin başarısı sorumlulukların paylaşımına bağlıdır. TAPA
üyeleri Nakliye şirketlerinin FSR gereklilikleri uygulaması
konusunda kendilerine destek vermeyi ilke haline getirdiler.
Nakliye firmaları ise anlaşma sağlanan güvenlik
gerekliliklerini karşılamak, düzeltici faaliyetlerde
bulunmak ve sürekli iyileşmeyi sağlamak için TAPA üyeleri
ile beraber çalışma arzusunda oldular. Böylelikle FSR kriterleri 1 Ocak 2005’de tetkik edilebilen
ve bu tetkik sonunda da firmanın belgelendirildiği bir
standart olarak hayat buldu.
Bu gereklilikleri uygulayarak sağlanacak faydalar:
• Vazgeçme – Tır ve kamyon tasarımlarının ve
konstrüksiyonlarının değişmesiyle hırsızlıklara karşı
güvenlikleri arttırılması sağlandı. (Örn: branda ile
kapatmak yerine saclarla kapatma ve kilitlerin
sağlamlaştırılması, çalışanların bilinçlendirilmesi..) • Erteleme – Tırların ve diğer taşıma araçlarının sac gibi
sert maddelerle kapatılması hırsızların saniyeler yerine
dakikalarca uğraşmasını sağladı. • Meydana Çıkartılma - İyi planlanmış güvenlik önlemleri ve
alarmların sayesinde hırsızlıkların meydana çıkartılması
sağlanıldı. • Tanınma -Bilgilere ulaşma, depolama ve diğer önemli
yerlere yetkilerle girebilme, anahtarlar, planlar gibi
tanınmayı getirdi. • İletişim – Acil önlem/eylem planlarının oluşturulması ve
yetkililerinin belirlenmesi, çalışanların farkındalıklarının
arttırılması sağlandı. • Organizasyon – Pro-aktif bir güvenlik yönetiminin ve
yöneticisinin nakliye şirketinde bulundurulması. • Yükleme ve elleçleme zamanlarını kısaltması • Zararların azaldığının keşfedilmesi olarak sıralanabilir.
FSR 2005 standartın içeriğinde 3 ana bölüm görülür. Bu
bölümlerde kabaca: gereklilikler, tetkik kriterleri ve
tetkik sonunda tetkikçi tarafından kullanılacak formlar
görülür. Bu standart ve tetkikin kriterleri TAPA’nın web
sayfasında herkese açık olarak yayınlanır. (www.tapaemea.com)