YANIK NEDÝR?
Isý, ýþýn, elektrik veya kimyasal maddelere maruz kalma sonucunda Oluþan Doku Bozulmasýdýr.

Yanýklarýn deðerlendirilmesi :
Yanýklarýn þiddetini aþaðýdaki etkenler belirler .

1-Derinlik
     1. derece yanýklar: Derinin sadece en üst tabakasýnýn zedelendiði yanýklardýr. Kýzarýklýk, gerginlik ve aðrý görülür. Örnek: güneþ yanýklarý.
     2. derece yanýklar: Derinin üst ve deðiþen oranlarda alt kýsmýnýn etkilendiði yanýklardýr. Kýzarýklýk, gerginlik, aðrý ve su toplanmasý (bül) ile karakterizedir.
     3. derece yanýklar: Tüm deriyi kapsayan; derialtý dokularýna, derin dokulara ve hatta kemiklere kadar ulaþan yanýklardýr. Deri kuru kayýþ gibi olabilir veya renk deðiþikliði görülebilir (kömür gibi, beyaz veya kahverengi olabilir ). Þiddetli yanýklarda, yüzeysel sinir uçlarý ve kan damarlarý zedeleneceðinden yanýk alanda his kaybý olabilir, buna karþýn çevredeki daha az yanmýþ olan doku aþýrý aðrýlý olabilir.
»»
2- Yanan bölgenin Yüzey miktarý:
3- Kritik alanlarýn yanmasý : Eller, ayaklar, yüz ve cinsel organlar.
4- Hastanýn yaþý : Çok genç veya çok yaþlý olma.
5- Hastanýn genel saðlýk durumu : Diðer yaralanmalar veya hastalýklar (diabet, kalp, kronik böbrek hastalýðý vb gibi).

ISI YANIKLARI
Yaþ ýsý (buhar, her türlü kaynayan sývý -su, yað) ve kuru ýsý (sýcak metaller, ütü, alev, güneþ) ile meydana gelirler.

Ýlkyardým:
Yanma sürecini sona erdirerek daha fazla yaralanmayý önlemek gerekir: Alevi söndürmek, kýzgýn metali uzaklaþtýrmak, yaþ ýsýya maruz kalmýþ giysileri çýkarmak vb gibi. (DÝKKAT: alev yanýðýnda sentetik giysiler deriye yapýþmýþsa dokunulmaz; kaynar sývý yanýðýnda eðer olayýn üzerinden zaman geçmiþse giysiler soðuk suya tutulmadan önce çýkarýlmaz aksi halde yapýþan deride çýkar)
Ödem Oluþabileceði Düþünülerek Yüzük, Bilezik, Saat Vb. Eþyalar Çýkarýlýr,Yanmýþ Alandaki Deriler Kaldýrýlmadan Giysiler Çýkarýlýr,takýlan yerler varsa kesilir

• ASLA yoðurt, salça, diþ macunu, zeytinyaðý vb. þeyler sürülmez !
• En az 10 dakika soðuk suya tutulur.
• Geniþ yanýklarda, kiþi kendi içebilecek durumdaysa bol sývý içirilir.
• Büller(içi su dolu kabarcýklar) ASLA PATLATILMAZ !
• Yanýk Üzeri Temiz Bir Bezle Örtülür


YANGINDAN VE YANMAKTAN KURTARMA
Alev nedeniyle yanan kiþi ayakta durursa oluþan gazlar ve dumanlar kolaylýkla solunum yollarýna gider, saçlar tutuþur. Tutuþan bir kiþinin hemen yere yatýrýlmasý ve kendi çevresinde yuvarlanmasý saðlanmadýr. Bu yangýnýn sönmesini saðlayacaktýr. Alevler çoðu kez bu þekilde ya da kiþinin hemen bir battaniye ya da halýya sarýlmasýyla söndürülebilir.


KÝMYASAL YANIKLAR
Kuvvetli asit veya bazlarla meydana gelir. Çoðunlukla endüstri, laboratuar veya fabrikalarda görülür. Sadece kimyasal maddeler deðil onlarýn oluþturduðu gazlar ve buharlar da kimyasal yanýklara (özellikle solunum yolunda) neden olurlar.

Ýlkyardým:
• Deriyle Temas Eden Kimyasal Maddenin En Kýsa Sürede Deriyle
Temasý Kesilmelidir
• Bölge Bol Tazyiksiz Suyla, En Az 15-20 Dakika Yumuþakça Yýkanmalýdýr
• Yaralý bölge temiz varsa steril gazlý bezle kapatýlýr
• Hasta / Yaralý Örtülmelidir
• Hasta hastaneye götürülür.

ELEKTRÝK YANIKLARI

Elektrik yanýklarý,
Ev aletleri yeterince ciddi yanýklara yol açabiliyorsa da, ciddi yanýklar genellikle yüksek voltajýn bulunduðu fabrika ve yüksek gerilim hatlarýnda çalýþanlarda görülmektedir.
Elektriðin yanýða neden olabilmesi için, bir noktadan vücuda girip baþka bir noktadan çýkmasý gerekir. Elektrik yanýklarý sonucunda doku hasarý, dýþtan görülen kýsmýn küçüklüðünün tersine iç kýsýmda (derin dokularda) çok fazla olabilir. Giriþ yarasý küçük ama çýkýþ yarasý tam tersine çok geniþ ve derin olabilir.

Ýlkyardým:
• Akýma kapýlmýþ kiþiye DOKUNULMAZ ! Öncelikle akým kesilir
• Eðer sigorta ve þaltere ulaþma olanaðý yoksa o zaman, yalýtkan bir madde ile (kuru tahta, lastik, plastik gibi) kiþi elektrik kaynaðýndan, ya da elektrik kaynaðý (kablo vb ) kiþiden uzaklaþtýrýlýr. Aksi halde yardým etmek isteyen kiþi devreyi tamamlayacaðýndan kendisi de akýma kapýlabilir
• Hasta / Yaralýnýn ABC si Deðerlendirilmelidir
• Hasta /Yaralý Kýmýldatýlmamalýdýr
• Hasar Gören Bölge Örtülmelidir
• Týbbi Yardým Ýstenmelidir