Kalite ile ilgili ilk kayýtlar M.Ö. 2150 yýlýna kadar uzanýr. Ünlü Hammurabi Kanunlarýnýn 229. Maddesinde þu hükme yer verilmiþtir. “ Eðer bir inþaat ustasý bir adama ev yapar ve yapýlan ev yeterince saðlam olmayýp ev sahibinin üstüne çökerek ölümüne sebep olursa o inþaat ustasýnýn baþý uçurulur.”

Fenikelilerde de oldukça etkili yaptýrým yollarý olduðu anlaþýlýyor; Fenikeli bir denetçi, kalite standartlarýna bir aykýrýlýk görüldüðünde bunun tekrarlanmasýný önlemek için kusurlu malý imal edenin elini kesme yetkisine sahiptir.

Kalkýnmanýn temel taþlarýndan biri olan standardýn öneminin yüzyýllar önce Türkler tarafýndan kavranmadýðýnýn belgesi olan 1502 tarihli ve zamanýn padiþahý II. Bayezid Han tarafýndan çýkarýlan Kanunname-I Ýhtisab-I Bursa’da bugünkü anlamda, boyama, ambalaj, kalite gibi esaslar ile ceza hükümlerine yer verilmiþtir.

Kalitenin bir kavram olarak ortaya çýkmasý 19. Yüzyýla rastlar. Ancak bu dönemden sonradýr ki üreticiler kalite bilinciyle, ürünlerine kendi markalarýný vurmaktan gurur duymaya baþlamýþtýr.

Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçlarý karþýlama kabiliyetini oluþturan özelliklerin toplamý olarak tanýmlanmaktadýr.

Bu tanýma bakýldýðýnda ülkemizde bulunan firmalarýn birçoðunda kalite kavramýnýn yerleþmemiþ olduðu görülmektedir. Birçok firmada kalitenin sadece ürün boyutu düþünülmekte, hizmet sektöründe olan firmalarca büyük oranda algýlanamadýðý anlaþýlmaktadýr. Bu durum ayný zamanda hizmet sektörü içinde bulunan lojistik firmalarýnda da pek farklý gözükmemekte, hatta durumun biraz daha fazla olduðu bile söylenebilir.

Kalite politikalarý konusunda çalýþma yapan firmalarýn birçoðunda da yöneticiler kalite sistemlerin sürekli devam ettirilecek bir kurum kültürü olmasý yerine, firmalarýnda yalnýzca kalite kontrolü olarak algýlamaktadýrlar. Lojistik sektöründe kalite kavramýnýn yerleþememesinin temel nedeni ekonomik durumlara baðlanabilir. Sektörde çok sayýda firmanýn bulunmasý, yoðun rekabet ortamý, düþük kar marjlarýnýn etkisiyle hizmet boyutu veya uzun vadeli bakýþla müþteri memnuniyeti boyutu yeterince hesaba katýlamamaktadýr. Kaliteyi geliþtirmek için harcanacak para ekstra maliyet olarak görülmekte bu durum ise firmanýn uzun vadede kayýplarýna yol açmaktadýr.

Lojistik sektörünün kaliteyle bütünleþmesi, yalnýz lojistik sektörünün kendisi deðil ayný zamanda sektörün birçok sektörle yakýn iliþkisinden dolayý diðer sektörlere göre çok daha fazla etkiye sahip olacaðý anlaþýlmaktadýr. Bu nedenle lojistik sektöründe kalite attýrýcý çabalar hem lojistik sektörünün kendisine hem de sektörle iliþkide olan diðer sektörlerin rekabet gücü baþta olmak üzere verimlilik ve etkinlik saðlama, þirketin çalýþma kalitesinin yükselmesine neden olacaktýr. Bu iyileþtirmeler ülkemiz lojistik sektörünün uluslararasý alanda mevcut durumda yetersiz konumda bulunan rekabet gücünü de arttýrmasýna neden olabilecektir.

Lojistik sektöründe kalite kavramýnýn doðru bir þekilde uygulanmasýyla elde edeceðimiz birçok kazanç olacaktýr. Bunlardan bir kaçý :
• Kalitenin iyileþtirilmesi sonucu lojistik maliyetler azalacaktýr.
• Özellikle taþýma ve elleçleme maliyetlerindeki azalma toplam karý arttýracaktýr.
• Kalite kavramýnýn yaygýnlaþmasýna paralel olarak ülkemize getirilecek teknolojik yenilikler hizmet kalitesini arttýrýrken iþ gücü maliyetinin ve meydana gelebilecek olasý kazalar gibi maddi kayýplarýn azalmasýna yol açacaktýr.
• Kalite ile etkinlilik ve verimlilik birbirine paralel ilerleyecektir. Sistem ve iþgücü kalitesinin arttýðý bir ortamda üretkenlik ve çalýþma yaþamýnýn kalitesi de artacaktýr.
• Ayrýca bilgi akýþýnýn da düzenli ve kaliteli bir hale gelmesiyle gereksiz zaman kayýplarý ve maddi kayýplar önlenebilecektir.
Lojistik gibi dýþ dünya ile bütünleþen bu sektörde rekabetçi koþullarda baþarýya ulaþabilmek için altyapý sistemlerinin gücünün arttýrýlmasý ve kalite kavramýn tüm süreçlere yayýlmasý gerekmektedir.


Pýnar ÞENER
Yönetim Sistemleri Uzmaný