KAMUDA PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME VE STRATEJİK PLANLAMA
KAMUDA PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME VE STRATEJİK PLANLAMA
Son yıllarda, dünya ekonomilerinde yaşanan büyük krizler, kamu
sektörü harcamalarının ve dolayısıyla vergilerin artması, birçok ülkede kamu
mali yönetim anlayışının sorgulanmasına neden olmuştur.
• Kamu hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi,
• Kaynak kullanım kapasitesinin artırılması,
• Kaynak kullanımında etkinlik, verimlilik ve tutumluluğun»» sağlanması,
siyasi ve yönetsel hesap verme mekanizmaları ile mali saydamlığın
geliştirilmesine yönelik uygulamalar hız kazanmıştır.
Kamu mali yönetiminde yaşanmakta olan en önemli değişikliklerden birisi de
• Merkezden yönetimi esas alan kaynak dağılımı ve girdi odaklı geleneksel
bütçeleme anlayışından,
• Yetki ve sorumluluk dağıtımı ile kaynakların yerinden yönetimini esas alan
mali yönetim ve çıktı sonuç odaklı performans esaslı bütçeleme
anlayışına geçilmesidir.
Yabancı ülkelerdeki durum: Bu doğrultuda birçok gelişmiş ülke kamu mali yönetim ve bütçeleme
sistemlerinde önemli yapısal değişikliklere gitmiştir. 1980’li yılların
sonlarında Yeni Zelanda ve Avustralya, 1990’lı yıllarda İsveç, Amerika Birleşik
Devletleri, Finlandiya, İngiltere, Danimarka, Hollanda, Kanada ve Fransa,
2000’li yılların başlarında ise Avusturya, İsviçre ve Almanya performans esaslı
bütçelemeye geçiş yönünde düzenlemeler yapmıştır.
Ülkemizdeki gelişmeler ve durum: Dünyada performans esaslı bütçelemeye geçiş yönünde yaşanan gelişmelere
paralel olarak ülkemizde de Maliye Bakanlığınca, 2001 yılında “Sürekli Kalite
Geliştirme ve Kamu Bütçeleme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması Projesi”
çerçevesinde altı kurumda çeşitli faaliyet ve projeler pilot olarak seçilerek
performans esaslı bütçeleme çalışmaları yapılmıştır. Bu kurumlardaki
faaliyet/projeler için 2003–2007 yıllarını kapsayan stratejik plan ile
2003 yılı performans planı(programı) hazırlanmıştır. 2004 Yılı Programı ve Mali
Yılı Bütçesi Makro Çerçeve Kararında, orta vadede bütün kamu idarelerine
yaygınlaştırılmak üzere sekiz kuruluşta pilot düzeyde stratejik planlama
çalışmalarına başlanılması öngörülmüş ve Maliye
Bakanlığının da bu kurumlarda stratejik plan çalışmaları ile uyumlu olarak
performans esaslı bütçeleme çalışmalarına devam edeceği belirtilmiştir.
Belirlenen takvim uyarınca, kapsamda yer alan kamu idarelerinin tamamı, 2009
yılı itibarıyla stratejik planlarını tamamlamış ve 2010 mali yılına ilişkin
performans programlarını hazırlamış olacaklardır.
Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi
• Uluslararası standartlara uygun daha etkin bir kamu mali yönetim ve kontrol
sisteminin oluşturulması,
• Kamu mali yönetiminde saydamlığın ve hesap verebilirliğin sağlanması
amacıyla, kamu mali yönetim sistemimizi yeniden düzenleyen 10.12.2003 tarih ve
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan stratejik
planlamaya ilişkin hükümler 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5018
Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle 1927 yılından itibaren uygulanmakta olan ve
“ Mali Anayasa” olarak kabul edilen 1050 Sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ile ek
ve değişiklikleri yürürlükten kalkmıştır.
5018 sayılı Kanunda stratejik plan tanımı
“kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını,
hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek
yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan” olarak tanımlanmıştır.
Kamu İdareleri Görev ve Yükümlülükleri Kanunda, kamu idarelerine
• kalkınma planları,
• programlar,
• ilgili mevzuat ve
• benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde
geleceğe ilişkin
• misyon ve vizyonlarını oluşturmak,
• stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak,
• performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve
• uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak
amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir.
5018 sayılı Kanunun yanı sıra 5393 sayılı Belediye ve 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanunları ile nüfusu 50 000’in üzerindeki tüm belediyeler
stratejik plan hazırlamakla yükümlüdür. Ayrıca 5302 sayılı İl Özel
İdaresi Kanunu ile il özel idarelerine de stratejik planlama yükümlülüğü
getirilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda Büyükşehir belediyesinin görevleri
arasında, Büyükşehir belediyesinin stratejik planını hazırlamak bulunmaktadır.
Büyükşehir belediye başkanının görevlerinden birisi belediyeyi stratejik plana
uygun olarak yönetmektir.
5393 sayılı Kanunda, belediye meclisinin görevleri arasında stratejik planı
görüşmek ve kabul etmek bulunmaktadır. Belediye encümeninin görevlerinden biri,
stratejik planı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmektir. Belediye
başkanının görevlerinden biri de belediyeyi stratejik plana uygun olarak
yönetmektir. Kanuna göre belediye başkanı, mahalli idareler genel
seçimlerinden itibaren altı ay içinde, kalkınma planı ve programı ile varsa
bölge planına uygun olarak stratejik plan ve ilgili olduğu yılbaşından önce de
yıllık performans programı hazırlayıp belediye meclisine sunmakla yükümlüdür.
Stratejik plan, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla
ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanacak ve belediye
meclisi tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe girecektir. Nüfusu 50 000'in
altında olan belediyelerde stratejik plan yapılması zorunlu değildir.
Stratejik plan ve performans programı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil edecek
ve belediye meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilecektir.
5302 sayılı Kanunda, il genel meclisinin görevleri arasında stratejik planı
görüşmek ve karara bağlamak bulunmaktadır. İl encümeninin görevlerinden biri,
stratejik planı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmektir. Valinin
görevlerinden biri de il özel idaresini stratejik plana uygun olarak
yönetmektir. Kanuna göre vali, mahalli idareler genel seçimlerinden
itibaren altı ay içinde, kalkınma plan ve programları ile varsa bölge planına
uygun olarak stratejik plan ve ilgili olduğu yılbaşından önce de yıllık
performans planı hazırlayıp il genel meclisine sunmakla yükümlüdür.
Stratejik plan, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil
toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanacak ve il genel meclisinde kabul
edildikten sonra yürürlüğe girecektir. Stratejik plan ve performans planı
bütçenin hazırlanmasına esas teşkil edecek ve il genel meclisinde bütçeden önce
görüşülerek kabul edilecektir.
Strateji Geliştirme Birimleri
24 Aralık 2005 tarihinde yayımlanan 5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun ile tüm kamu idarelerinde strateji geliştirme birimleri
oluşturulmuştur. Bu birimler, 18 Şubat 2006 tarihinde yayımlanan “Strateji
Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile
stratejik planlama çalışmalarının koordinasyonu ile görevlendirilmiştir.
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Yetkileri 5018 sayılı Kanunda, stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu
idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespitine,
stratejik planların kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik
usul ve esasların belirlenmesine Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkili
kılınmıştır. Bu çerçevede hazırlanan “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 26 Mayıs 2006 tarihli Resmi
Gazetede yayımlanmıştır.
Yeni Kavramlar ve Anlayış 5018 sayılı Kanun ile mali yönetim sistemimize
• Stratejik planlama,
• Performansa dayalı bütçeleme,
• Orta vadeli program ve orta vadeli mali plan,
• Çok yıllı bütçeleme
gibi yeni kavramlar ve müesseseler girmiştir.
Anılan Kanunun 9 uncu maddesinde, kamu idarelerinin bütçelerini stratejik
planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve
performans esasına dayalı olarak hazırlayacakları hükme bağlanmış, performans
esaslı bütçelemeye ilişkin diğer hususları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili
kılınmıştır.
Yapılan bu düzenleme ile
• Mali disiplini ön planda tutan,
• Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması hedefleyen,
• Performansa dayalı
yeni bir bütçeleme anlayışına geçilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca, performans esaslı bütçelemenin kamu idarelerinde performansa dayalı bir
yönetim anlayışının yerleşmesine yardımcı olacağı, performans denetimine imkan
tanıyacağı göz ardı edilmemelidir.
Madde 9- Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve
benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve
vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak,
performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu
sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle
stratejik plan hazırlarlar.
Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi
için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik
planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak
zorundadırlar.
………. Performans Esaslı Bütçeleme (PEB)
Kamu idarelerinin ana fonksiyonlarını, bu fonksiyonların yerine getirilmesi
sonucunda gerçekleştirilecek amaç ve hedeflerini belirleyen, kaynakların bu amaç
ve hedefler doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, performans
ölçümü yaparak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını
değerlendiren ve sonuçları raporlayan bir bütçeleme sistemidir. Performans
esaslı bütçelemenin temel unsurları; stratejik plan, performans programı ve
faaliyet raporudur.
1) STRATEJİK PLAN
o 5 YILLIK
o UZUN VE ORTA VADE HEDEFLER BELİRLENİR,
2) PERFORMANS PROGRAMI
o 1 YILLIK UYGULAMA
o YILLIK HEDEFLER VE GÖSTERGELER BELİRLENİR MALİYETLENDİRİLİR
3) FAALİYET RAPORU
o 1 YILLIK UYGULAMA SONUÇLARI
o HEDEFLERE VE GÖSTERGELERE İLİŞKİN SONUÇLAR ELDE EDİLİR
PEB SORUNLAR • Stratejik planlama-PEB uyumunun sağlanması
• Bütçede yer alacak performans göstergelerinin tespitinin eşgüdümü
• Bütçe sürecindeki yerinin belirginleştirilmesi
• Performansa dayalı ödül-yaptırım sisteminin oluşturulması
• Kamu kurumlarında nitelikli mali personel ihtiyacı
• Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun getirdiği kurumsal yapının
oluşturulması
• PEB eğitiminin verilmesi ve kurumların performans yönetimine geçmesi
• Geçiş sürecinin planlanması
PEB Amaç değil araçtır
Mali saydamlığı hedefler
Hesap verebilirlik için temel oluşturur
Performans yönetimine geçişi sağlar
Çalışanların performansını ölçmeye yarar
Kamusal ürünlerin maliyetini ortaya koyar
Etkin kaynak dağılımını sağlar
Performans denetimine imkan tanır
Sınırlı kaynakları artırmaz
Stratejik Plan, Performans Programı ve Bütçe
İlişkisi
Stratejik Yönetim Döngüsü
Kamu Kuruluşlarının uygun şekilde hazırlayacakları stratejik planlar,
kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılması hususunda makro, sektörel ve
bölgesel kriterler ile birlikte yönlendirici/referans belgeler olacaktır. Bu
çerçevede, aşağıdaki şekilde kuruluş düzeyindeki stratejik planlama süreci ile
makro planlama arasındaki ilişki gösterilmektedir.
Stratejik Planlama – Makro Planlama İlişkisi
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ neredeyiz sorusu ile başlanmakta,
nereye gitmek istendiği belirlenmekte, bugünden arzu edilen geleceğe hangi yolla
veya nasıl gidileceği ortaya konulmakta ve son aşamada başarı ölçülmektedir.
Stratejik yönetim yaklaşımının temel adımları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Şekilde de gösterildiği üzere “stratejik planlama” kavramı geniş anlamda
“stratejik yönetim” sürecinin bütününü kapsayacak şekilde kullanılmıştır.
Stratejik Yönetim Sürecinin Aşamaları 1) “neredeyiz?” sorusuna cevap aramak üzere kuruluş içi ve dışı
etkenlerin incelenmesine yönelik durum analizi
2) “nereye gitmek istiyoruz?” sorusu çerçevesinde kuruluş için misyon, vizyon,
değerlerler, amaç, hedef ve stratejilerin belirlenmesi
3) “gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?” sorusu kapsamında uygulama
stratejisi geliştirme; Belirlenen hedefler doğrultusunda temel faaliyet ve
projelerin şekillendirilmesi ve stratejik planın bütçe süreci ile ilişkisi
4) “başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz?” sorusuna yönelik olarak
izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin sistematik bir şekilde yürütülmesi
Stratejik planlama Stratejik planlama, kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği
durum arasındaki yolu tarif eder. Kuruluşun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara
ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve
geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. Kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya
konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin
önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder. Bu
çerçevede stratejik planlama: Sonuçların planlanmasıdır: Girdilere değil, kamu hizmetleri
ile elde edilecek sonuçlara odaklıdır. Değişimin planlanmasıdır: Değişimin istenilen yönde
olabilmesini sağlamaya gayret eder ve değişimi destekler. Dinamiktir ve geleceği
yönlendirir. Düzenli olarak gözden geçirilmesi ve değişen şartlara göre
uyarlanması gerekir. Gerçekçidir: Arzu edilen ve ulaşılabilir bir geleceği
resmeder. Kaliteli yönetimin aracıdır: Disiplinli ve sistemli bir
şekilde, bir kuruluşun kendisini nasıl tanımladığını, neler yaptığını ve yaptığı
şeyleri niçin yaptığını değerlendirmesi, şekillendirmesi ve bunlara rehberlik
eden temel kararları ve eylemleri üretmesidir. Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur: Sonuçların nasıl
ve ne ölçüde gerçekleştirildiğinin izlenmesine, değerlendirilmesine ve
denetlenmesine temel oluşturur. Katılımcı bir yaklaşımdır: Stratejik planlama sürecinin
kuruluşun en üst düzey yetkilisi tarafından tam olarak desteklenmesi şarttır.
Bununla beraber, ilgili tarafların, diğer yetkililerin, idarecilerin ve her
düzeydeki personelin katkısı, ortak çabası ve desteği olmaksızın, stratejik
planlama başarıya ulaşamaz.
Diğer yandan stratejik planlama:
– Günü kurtarmaya yönelik değildir: Uzun vadeli bir yaklaşımdır.
– Bir şablon değildir: Kuruluşların farklı yapı ve
ihtiyaçlarına uyarlanabilen esnek bir araçtır.
– Salt bir belge değildir: Stratejik planın hazırlanması,
gerçekleştirilmesi için yeterli değildir. Planın sahiplenilmesi ve eyleme
geçirilmesi gerekir. Asıl olan stratejik plan belgesi değil, stratejik planlama
sürecidir. – Sadece bütçeye dönük değildir: Stratejik planlama sürecinde
kaynak kısıtları dikkate alınmakla beraber, yıllık bütçe ve kaynak taleplerinin
stratejik planları şekillendirmemesi; stratejik planın, bütçeyi yönlendirmesi
gerekir.
Temel amaçlar • Ulusal düzeyde:
Politika oluşturma ve uygulama kapasitesinin artırılması
Kaynakların etkin ve etkili kullanımı
• Kurumsal düzeyde:
Geleceğe yönelme, yön çizme, kurumsal amaçların sürekliliği
Çalışanları ve çalışmaları ortak hedeflere yönlendirme
Stratejik yönetim kültürünün oluşturulması (performans odaklılık)
Yararlanıcı odaklılık
Şeffaflık, demokratiklik
Neden Stratejik Planlama? • Stratejik Planlama aşağıdaki amaçlar için bir araç
Geleceğe/ileriye yönelik düşünme
Politika oluşturma kapasitesinin güçlendirilmesi
Orta vadeli ve somut hedeflere dayalı planlama anlayışının geliştirilmesi
Amaçta-algıda-duyguda birlik
Performansın öne çıkarılması
Stratejik yönetim ve düşünce
Sonuçlara odaklanma
Stratejik planlama, özetle, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu
cevaplandırmasına yardımcı olur:
1) NEREDEYİZ?
2) NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ?
3) GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ?
4) BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER ve DEĞERLENDİRİRİZ?
Yukarıda belirtilen sorulara verilen cevaplar stratejik planlama sürecini
oluşturur.
“Neredeyiz?” sorusu, kuruluşun faaliyetini gerçekleştirdiği iç ve dış ortamın
kapsamlı bir biçimde incelenmesini ve değerlendirilmesini içeren durum analizi
yapılarak cevaplandırılır.
“Nereye gitmek istiyoruz?” sorusunun cevabı ise; kuruluşun varoluş nedeninin öz
bir biçimde ifade edilmesi anlamına gelen misyon; ulaşılması arzu edilen
geleceğin kavramsal, gerçekçi ve öz bir ifadesi olan vizyon; kuruluşun
faaliyetlerine yön veren ilkeler; ulaşılması için çaba ve eylemlerin
yönlendirileceği genel kavramsal sonuçlar olarak tanımlanabilecek amaçlar ve
amaçların elde edilebilmesi için ulaşılması gereken ölçülebilir sonuçlar
anlamına gelen hedefler ortaya konularak verilir.
Amaçlar ve hedeflere ulaşmak için takip edilecek yollar ve kullanılacak
yöntemler olan stratejiler “Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?”
sorusunu cevaplandırır.
Son olarak, yönetsel bilgilerin derlenmesi ve plan uygulamasının raporlanması
anlamındaki izleme ve alınan sonuçların daha önce ortaya konulan misyon, vizyon,
temel değerlerler, amaçlar ve hedeflerle ne ölçüde uyumlu olduğunun, kısaca
performansın değerlendirilmesi ve buradan elde edilecek sonuçlarla planın gözden
geçirilmesini ifade eden değerlendirme süreci ise “Başarımızı nasıl takip eder
ve değerlendiririz?” sorusunu cevaplandırır.
Stratejik Planda Yer Alması Gereken Temel Unsurlar
• Durum analizi (özet)
• Katılımcılığın nasıl sağlandığına ilişkin açıklama
• Misyon, vizyon, temel değerler
• En az bir amaç
• Her amacın altında en az bir hedef
• Hedef ölçülebilir şekilde ifade edilememişse ölçüm kriter(ler)i
• Stratejiler
• Tüm amaç ve hedefleri içeren beş yıllık tahmini maliyet tablosu
Tanımlar Misyon: Bir kamu idaresinin ne yaptığını, nasıl yaptığını ve
kimin için yaptığını açıkça ifade eden, idarenin varlık sebebini açıklayan temel
bir bildirimdir.
Vizyon: Bir kamu idaresinin ulaşmayı arzu ettiği geleceğinin
iddialı ve gerçekçi bir ifadesidir.
Amaç: Stratejik planda yer alan ve kamu idaresinin ulaşmayı
hedeflediği sonuçların kavramsal ifadesidir.
Hedef: Stratejik planda yer alan amaçların gerçekleştirilmesine
yönelik spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır.
Performans programı: Bir kamu idaresinin program dönemine
ilişkin performans hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri
faaliyet-projeler ile bunların kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini
içeren programdır.
Program dönemi: Bütçesi hazırlanan yılı ve izleyen iki yılı
içeren dönemdir.
İdare performans hedefi: Kamu idarelerinin stratejik
planlarında yer alan amaç ve hedeflerine ulaşmak için program döneminde
gerçekleştirmeyi planladıkları performans seviyelerini gösteren çıktı-sonuç
odaklı hedeflerdir.
Birim performans hedefi: Harcama birimlerince idare performans
hedeflerine ulaşmak için belirlenen alt hedeflerdir.
İdare performans göstergesi: Kamu idarelerince idare performans
hedeflerine ulaşma düzeyini ölçmek, izlemek ve değerlendirmek için kullanılan
araçlardır.
Birim performans göstergesi: Birim performans hedeflerini veya
hizmetleri izlemek ve değerlendirmek için kullanılan araçlardır.
Faaliyet-Proje: Belirli bir amaca ve hedefe yönelen, başlı
başına bir bütünlük oluşturan yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya
hizmetlerdir. Ekonomik sınıflandırmanın cari, sermaye, transfer ve borç verme
unsurlarından bir veya birden fazlası aynı faaliyet-proje içerisinde yer
alabilir.
İdare düzeyinde yürütülen hizmetler: Danışma, denetim ve destek
birimlerince idare düzeyinde yürütülen ve birim performans hedefleriyle
ilişkilendirilemeyen faaliyetlerdir.
Kaynak: Bütçe kaynakları ile döner sermaye, Avrupa Birliği
fonları gibi yurt içi ve yurt dışından kamu idarelerine sağlanan her türlü mali
kaynağı ifade etmektedir.
Girdi: Bir ürün veya hizmetin üretilmesi için gereken beşeri,
mali ve fiziksel kaynaklardır.
Çıktı: İdare tarafından üretilen nihai ürün veya hizmetlerdir.
Sonuç: İdarenin sunduğu ürün ve hizmetlerin, bireyler ve toplum
üzerinde meydana getirdiği etkilerdir.
İdare düzeyinde dağıtılacak giderler: İdare düzeyinde yürütülen
hizmetlere yönelik olarak belirlenen giderler ile bütçe sınıflandırmasında
herhangi bir harcama birimiyle ilişkilendirilmemiş merkez dışı birimlere ilişkin
giderlerdir.
Dağıtım anahtarı: İdare düzeyinde dağıtılacak giderlerin idare
performans hedeflerine dağıtılmasında kullanılmak üzere mali hizmetler
birimlerince belirlenen ölçütlerdir.