Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi Nedir?
SA 8000 / ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Standardı, hizmet veya üretim süreçlerinin, insan
haklarının gereği olan değerlere uygun bir sistem altında çalıştığını ölçümler
SA8000 Standardı, bir kuruluşta sağlık ve güvenlik koşullarının tesis
edildiğini; çalışanların yaşlarının çalışmaya uygun olduğunu ve zorla
çalıştırmanın yapılmadığını; ırk, cinsiyer, din gibi sosyal ayrımcılığa konu
uygulamaların bulunmadığını; ücretlendirmede farklılık gözetilmediğini ve
yeterli ücret ödendiğini; çalışma ve mesai saatlerine uygun çalışıldığını;
örgütlenme ve toplu sözleşme hakkının sağlandığını sistemli olarak güvence
altına almaktadır.
Günümüz koşullarında kuruluşlar artan bir şekilde müşterilerin, genel kamuoyunun
, resmi kurumların ve sivil örgütlerin etkisi altındadır. Bu gruplar , ISO9001
Kalite Yönetim Sistemi ile güvence altına alınmış kaliteli ve uygun fiyattaki
ürün/hizmet sunumunun dışında, kuruluşları, ürün veya hizmeti üretirken çevreye
saygılı olmaları, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri almaları ve
sosyal sorumluluklarını yerine getirmeleri yönünde zorlamaktadır.
İnsan hakları bilincinin yaygınlaşmasına paralel olarak SA 8000 / ISO 26000, liderlik
esasına dayalı, kapsamı şirket dahilinde; ortaya çıkarmaktan çok önlemeye
odaklı, sürekli gelişmeyi hedef alan, sosyal sorumlulukların ölçümlendiği bir
standart olarak 1997 yılında yayınlanmıştır.
SA 8000 / ISO 26000, çalışma koşullarını genel olarak iyileştirme, tüm iş ve ülke
sektörlerinde evrensel standart sağlamak, dünya ve genelinde insan hakları ve
çalışma örgütleriyle paralel şekilde çalışmak, iş ve tüketim toplumunu
karşılıklı kazanca yönelik bir yaklaşımla teşvik etmeyi misyon edinmiştir.
SA 8000 / ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Sistemi Kuran Bir Kuruluşta:
- Yürürlükteki yasalara karşı sosyal sorumluluk güvence altına alınmış
olacaktır.
- Firma imajı güçlenecek ve uluslar arası alanda firmanın kredibilitesi
artacaktır.
- Üçüncü taraflara ve müşterilere karşı sosyal sorumlulukların yerine
getirildiğini ispatlamış olacak ve müşteriler tarafından sürekli tetkik
geçirme gerekliliği ortadan kalkacaktır.
- Çalışanların motivasyonu artacaktır.
- Çalışanların uzun süreli istihdamı sağlanacak ve yeni işgücü yetiştirme
sürecinden tasarruf edilecektir.
SA 8000 / ISO 26000 SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİM SİSTEMİ KURMA AŞAMALARI
1 - Mevcut Durumun Tespiti
İlk aşamada kanuni gerekliliklere karşı kuruluşun durumu tespit edilir.
Çalışanların, çalışma koşullarından memnuniyeti belirlenir. Çalışılan ortamın
sağlıklı ve güvenli olup olmadığı incelenir.
2 - Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi Oluşum Planı
Sosyal sorumluluk yönetim sistemi faaliyetlerini organize edecek takımın ve
bu takıma destek verecek diğer birimlerin zaman ve gücünü en etkin şekilde
kullanabilmek için ele alınacak konuların ve sorumluların belirlenmesi ve bunun
bir zaman çizelgesine dökülmesi aşamasıdır. Bu plan, belli peryotlarda gözden
geçirilir ve gerekiyorsa güncellenir.
3 - Eğitim
Sosyal sorumluluk yönetim sistemi öncelikle uygun seviyelerdeki kilit
çalışanlara tanıtılır. Eğitim faaliyetlerinde tüm detayların aynı şekilde aynı
yoğunlukta her çalışana aktarılmasından ziyade seviyelendirilmiş yetki ve
sorumluluklara, uygun detay ve içerik aktarılır. Ancak bu şekilde mevcut
kaynaklarımızı (eğitimci, eğitime katılan ve ilgili maliyetler) etkin bir
şekilde kullanmış ve herkesi gereksiz detaylara boğmamış oluruz. Yeni işe
başlayanların sosyal sorumlulukları ile ilgili eğitilmesi ve bilinçlendirme
programlarının devamı sağlanır.
4 - Sosyal Sorumluluk Yönetim Sisteminin Kurulması
Bu konuyla ilgili pratik uygulama genellikle kuruluşun büyüklüğüne göre çalışma
takımları oluşturmaktır. Bu takımların önderliğinde firmanın yapısına uygun bir
sosyal sorumluluk politikası oluşturulur. Çocuk işçi, zorla çalıştırma, iş
sağlığı ve güvenliği, örgütlenme ve toplu sözleşme hakkı, ayrımcılık, disiplin
uygulamaları, çalışma saatleri, maaş ve diğer ücretler konusunda kuruluş
prosedürler oluşturulur. Kuruluş taşaronlarını da sosyal sorumlulukları
açısından seçme ve değerlendirmeye tabi tutar ve bu kriterler çerçevesinde
uygulamaya geçer.
5 - İç Tetkiklerin Gerçekleştirilmesi
Sosyal sorumluluk yönetim sisteminin oluşumunun tamamlandığı kararı verildikten
sonra alt sistemlerin planlandığı gibi çalışıp çalışmadığının, birbirleri ile
uyumunun, etkinliğinin kontrol edildiği iç tetkikler yapılır. Burada tespit
edilen uygunsuzluklar / gelişmeye açık alanlar bir plan dahilinde ele alınır.
6 - Gözden Geçirme
Üst yönetim sosyal sorumluluk sistemini; kanuni ve diğer gerekliliklere uyumunu,
taşeron seçimini, hedefleri, düzeltici/önleyici faaliyetleri, prosesleri ve
onların performanslarını, müşteri şikayetleri ve memnuniyetlerini, iyileştirme
çalışmalarını, kaynak ihtiyaçlarını gözden geçirir, sistemin etkinliğini ve
sürekliliğini sağlar.