1. CE nedir?
Açýlýmý “Conformite Europeenne”dýr (Avrupa Uygunluðu). Avrupa Birliði direktiflerine uygunluðu
sembolize eden bir iþarettir. Üreticiler için bir zorunluluk, tüketiciler/kullanýcýlar açýsýndan emniyet
anlamýný taþýmaktadýr.

2. Direktifler ile üreticilere getirilen zorunluluk neyi ifade eder?

Ürünlerin saðlýk, güvenlik, tüketici ve çevrenin korunmasýna iliþkin temel gereklere uygun olarak
üretildiðini, bu kapsamdaki uygunluðun tasarým ve imalat aþamalarýnýn tümü için tanýndýðýný, piyasaya
sunulmasý anýnda uygunluk deðerlendirme iþlemlerinin yerine getirildiðini ifade eder.

3. Ürünler belirli bir gruplandýrmaya tabi tutulur mu?

Her türlü oyuncaklar, makineler, týbbi cihazlar, asansörler, dondurucular, imalat sanayi ürünleri vb. farklý gruplar altýnda toplanmýþtýr.

4. Düþük ve yüksek risk grubuna giren ürünlerde CE iþareti kullanýmý nasýl saðlanýr?

Düþük risk grubuna giren ürünlerde CE iþareti üreticinin vereceði uygunluk beyaný ile piyasaya
serbestçe sunulabilir. Ürünün teknik dosyasýný üretici oluþturur ve denetime hazýr tutar. Dosyanýn 10 yýl
süreyle saklanmasý zorunludur. Yüksek risk grubuna giren ürünlerin Avrupa Topluluðu tarafýndan tanýnmýþ
ve Avrupa resmi gazetesinde (OJEC) ismen yayýmlanmýþ, onaylanmýþ kuruluþlar eliyle test edilmesi þartý
uygunluk belgesinde deðinildiði þekliyle kullanýlmasý mümkün kýlýnmýþtýr.

5. Onaylanmýþ kuruluþlarýn görevi nedir?

Ürün ve emniyet aksamlarýnýn tip belgelendirmesi (AT tip Ýncelemesi Sertifikasý) ile emniyet aksamlarýnýn
üretimini yapmak, ürün tasarým deðerlendirmesi ile tip uygunluðunu saðlamak, imalat, ürün ve tam kalite
güvencesi deðerlendirmesini göz önünde bulundurarak onaylama iþlemlerini yerine getirmektir. Bunlara ek olarak son muayene, birim doðrulamasý yapmak da onaylanmýþ kuruluþlarýn görevidir.

6. Onaylanmýþ kuruluþlarýn iþlemleri hangi yasal kararlar çerçevesinde yerine getirilir? European Accreditation’ýn tanýdýðý uluslararasý düzeyde akreditasyon saðlayan kuruluþlar hangileridir?

Bu çalýþmalar AB resmi gazetesinde yayýmlanan yeni ve modüler yaklaþým kararlarý çerçevesinde yerine
getirilmektedir. 

RENAR (Romanya), ESYD (Yunanistan), UKAS (Britanya), SINAL and SINCERT (Ýtalya), BAS (Bulgaristan), TÜV (Avusturya), GAZ, DACH, DCAE ve BAM (Almanya) bunlardan bazýlarýdýr.

7. Yeni Yaklaþým Kararý nedir?

Ürünlerde temel güvenlik gereklerinin zorunlu olmasý esasýnýn kabul edilmesidir. Birbirine yakýn ürün
gruplarýnýn tek direktif altýnda toplanarak bu direktiflerde temel güvenlik gereklerinin belirlenmesi
esasýna geçilmesidir.

8. Tek pazarda ürünlerin bu iþareti taþýmalarýna iliþkin zorunluluk ne ölçüde yerine getirilmektedir?

Tek pazar içindeki ürünlerin %45’i CE iþaretini taþýyan ürünlerdir. Bu iþareti taþýmasý zorunlu olan
ürün grubu dýþýnda dolaþýma izin verilmemektedir. Bu iþareti taþýmayan ürün gruplarý üretilemez,
daðýtýlamaz, ithal edilemez. Aksine davranýþlar çok aðýr cezai þartlar içermekte olup, haksýz rekabet
olarak deðerlendirilmektedir. Türkiye, tek pazara dâhil olmasý nedeniyle bu yükümlülükleri taþýmaktadýr.

9. CE için Türk mevzuatý oluþturulmuþ mudur?

4457, 4703 Sayýlý Kanunlar ile Bakanlar Kurulu Kararý çerçevesinde yürürlüðe giren yönetmelikler kapsamýnda 21 ürün grubunun her biri için ilgili bakanlýklar direktifleri yönetmelik þeklinde yayýnlamýþtýr. Bu yükümlülük AB müktesebatýna uyum gereði yerine getirilmiþtir.

10. Ülkemizde onaylanmýþ kuruluþlara iliþkin deðerlendirmeyi kim yapar?

Direktiflere uygun bir þekilde yürürlüðe giren yönetmelikler kapsamýnda baþvurular ilgili kurum ve
kuruluþlara yapýlýr. Örneðin, 98/37/AT no.lu direktifle iliþkilendirilen Makine Emniyeti Yönetmeliði kapsamýnda yürütülecek uygunluk deðerlendirme faaliyetlerini Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý yürütür.

11. Ülkemizde onaylanmýþ kuruluþlarýn baþvurularýnda akreditasyon zorunlu mudur?

TS/ISO/EN 45000 (17000) standartlar serisine göre akreditasyon zorunlu olmamakla birlikte, ilgili kamu
kurum ve kuruluþlarýnýn yapacaðý deðerlendirmelerde önemli bir tercih unsurudur. Ancak, akreditasyon
olmamasý durumunda da, söz konusu standartlara uygunluðun kanýtlanmasý gerekmektedir.

12. Ülkemizde baþvuru sahibinin onaylanmýþ kuruluþ ilan edilmesi için yukarýda anýlan standartlar serisine uygunluðu yeterli midir?

Uygunluk, TÜRKAK tarafýndan deðerlendirilerek olumlu raporun ilgili kamu kurum ve kuruluþlara sunulmasýna baðlýdýr.

13. Ülkemizde görevlendirme ne þekilde yapýlýr?

Baþvurular, deðinilen esaslar ve TÜRKAK’tan alýnan deðerlendirme raporunun uygun bulunmasý durumunda baþvuru sahibiyle ilgili kurum ve kuruluþlar arasýnda görevlendirme sözleþmesinin imzalanmasýyla saðlanýr. Görevlendirmenin yürürlüðe girmesi için Dýþ Ticaret Müsteþarlýðý aracýlýðýyla AB Komisyonu ve üye ülkeler nezdinde gerekli bildirimlerin yapýlmasý mecburidir.

14. TÜRKAK dýþýnda onaylanmýþ kuruluþ olarak görevlendirilmek mümkün müdür?

Baþvuru sahibi görevlendirilmek istediði yönetmelikler kapsamýnda yürüteceði uygunluk deðerlendirme
faaliyetlerine iliþkin olarak EA tarafýndan tanýnan bir kuruluþtan akredite temin etmiþ olabilir. Bu durumda belge üzerinde deðerlendirme yapýlmasý yeterlidir; ancak bu belgenin yokluðu halinde ilgili yönetmelik gereklerine uygunluðu TÜRKAK tarafýndan yapýlacak deðerlendirmeler sonucunda düzenlenecek raporun olumlu olmasýna baðlýdýr.

15.Yönetmeliklere göre CE iþareti kullanýmý zorunlu mudur?

Bu ürünlerin iç piyasada serbestçe dolaþýmý için en geç 01.01.2004 tarihi öngörülmüþtür. Halen bazý ürün
gruplarý için belirlenen süreler yürürlüðe girmemiþ bulunmaktadýr.

16. Direktifler kapsamýndaki ürünleri yasal þekilde piyasaya sunmayanlar hakkýnda ilgili bakanlýklarca ne gibi müeyyideler uygulanmaktadýr?

Üretici, bakanlýkça belirlenen kurallar çerçevesinde uygunsuzluða son vermek zorundadýr. Ýlgili bakanlýk
alýnan tedbirleri, kararlarýn gerekçelerini ve uygunlukla ilgili görüþlerini Dýþ Ticaret Müsteþarlýðý aracýlýðý ile AB Komisyonu’na ve üye ülkelere bildirir.

17. Ürünleri yasal þekilde piyasaya sunmayanlar için ayrýca para cezasý öngörülmüþ müdür?

4703 Sayýlý Kanun hükümlerine göre para cezalarý 1-10 ve 5-25 bin YTL arasýnda deðiþmekte olup, fiilin 1 yýl içinde tekrarý halinde, her tekrar için 2 katý olarak uygulanacaðý belirtilmiþtir.

18. Para cezasý miktarlarý artýrýma tabi midir?

Para cezalarý her yýl kanuna göre artýrýlýr. Cezalarýn, teblið tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi dairelerine veya mal müdürlüklerine ödenmesi gerekir.

19. Para cezalarýna itiraz mümkün müdür?

Yetkili idare mahkemesine itiraz edilse dahi, bu itiraz idari para cezasýnýn yerine getirilmesini
durdurmaz. Bu cezalar hakkýnda 6183 Sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsili Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri
uygulanýr. Cezalarda zaman aþýmý süresi 1-5 yýldýr.

20. CE iþareti taþýyan Türk ihraç ürünlerinin dünya pazarýnda tutundurulabilmesi neye baðlýdýr?

Ýhraç ürünlerinin rekabetine ve mevcut kanunlarýmýzýn AB yaklaþým kararlarý bazýnda uyumlaþtýrýlmasýna
baðlýdýr. AB müktesebatý üye devletlerin mevzuat uyumunu tamamlayabilmeleri için konseyin gerekli
düzenlemeleri yapmasý yönünde hükümler içermektedir.


Kaynak
EBILTEM
Ege Üniversitesi, Bilim-Teknoloji Uygulama ve
Araþtýrma Merkezi
Hazýrlayan: Süleyman Doðu