Kadýnlarýn iþ hayatýna katýlmasýyla ailelerin gelir düzeyindeki artýþ, radyo, televizyon ve internet gibi iletiþim araçlarýnýn etkin þekilde kullanýlmasýnýn beraberinde getirdiði bilinçlenme günümüz toplumunda gýda tüketimi anlayýþýný ucuz gýda tüketiminden,  güvenli gýda tüketimine taþýmýþtýr.

Güvenli gýda tüketimi, gýda hijyeni ile mümkün olmaktadýr. Hijyen, saðlýðý koruyan bir bilim dalýdýr. Gýda hijyeni, temizlikten çok gýdanýn, üretimden müþteriye ulaþma anýna kadar olan güvenliðinden emin olmak için bütün gerekli ölçümleri içerir (Karen, 2004:12).

Her yýl binlerce insan dýþarýda yedikleri güvenli olmayan gýdalardan ya da dýþarýdan aldýklarý ve evlerinde piþirdikleri, üreticileri tarafýndan güvenli olarak üretilmemiþ gýdalardan dolayý sorunlar yaþamaktadýr. Bunlarýn bir çoðu da gýda zehirlenmesinden hayatlarýný kaybetmekte ya da iþgücü kaybýna uðramaktadýr.

Gýda zehirlenmesine sebep olan gýdalara bakýldýðýnda, bu gýdalarýn baþýnda et ürünleri, süt ürünleri, balýklar, kabuklu deniz ürünleri gibi yüksek risk içeren gýdalarýn yer aldýðý görülmektedir. Bu besinlerin yapýsý ve barýndýrdýklarý gýda güvenliði tehlikeleri bakýmýndan daha iyi korunmalarý ve mutlaka hijyenik ortamda üretilmeleri gerekmektedir. 

Gýda zehirlenmesi ve gýda kaynaklý hastalýklarýn önlenmesi, üretilen gýdalarýn güvenli bir þekilde üretilmesi, bunun içinde çalýþanlarýn ürettikleri ürünleri tanýyarak, bu ürünlerin taþýdýðý riskleri bilmeleri ve buna göre gerekli önlemleri almalarý ile saðlanabilir.

Gýda üreticileri, gýda güvenliðini saðlamak için yasal þartlarý uygulamanýn yanýnda,  gýda güvenliði yönetim sistemlerini de uygulamaya alarak güvenli gýda üretim yöntemlerini standartlaþtýrmak yolu ile tek bir parti üretimde deðil her parti üretimde ayný kalitede ve ayný güvenilirlikte gýda üretmeyi hedeflemektedirler. Gýda üreticileri, ülkemizde genellikle gýda güvenliði yönetim sistemi olarak  2006 yýlýnda TSE ( Türk Standartlarý) tarafýndan kabul edilerek, yürürlüðe girmiþ olan ISO 22000:2005 Gýda Güvenliði Yönetim Sistem Standardýný uygulamaktadýrlar. Bu Sistem HACCP Sistemi yerine gelmiþ bir sistem olup ayný zamanda da gýda sektörü için ayný standardýn içinde ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistem Standartlarýný da büyük ölçüde barýndýran bir standarttýr.

Gýda güvenliðinin son yýllarda bu kadar önem kazanmasýnda ki en temel neden insanlarýn bilinçlenmesi iken diðer bir temel neden ise, 2000'li yýllarýn baþýndan beri hazýr yiyeceklerin tüketimindeki artýþ ile güvenli olarak üretilmeyen yiyecekler kaynaklý gýda zehirlenmeleri vakalarýndaki artýþtýr.

Güvenli gýda üretimi, topraktan baþlar ve çatala kadar devam eder. Güvenli gýda; hammadde-ortam ve personel üçgeninde bir bütün halinde hijyen ve sanitasyon þartlarýnýn saðlanmasý ile gerçekleþebilecektir (Tavþancýl, 2006:70-72).  2005  yýlýndan bu yana  gýda güvenliði konusunda uluslar arasý geçerliliði olan sistem ISO 22000:2005 Gýda Güvenliði Yönetim Sistemi olup, bu sistemin tam olarak gýda iþletmelerinde uygulanmasý, topraktan çatala kadar gýda güvenliðinin saðlandýðý anlamýna gelir ki,  bu da  insanlarýn rahatlýkla güvenli gýda tüketmesi demektir (Global International Group, 2006).

Sibel KOYUNCU
25 Haziran 2013

KAYNAKÇA

Anon (2006a). TSE  HACCP Yürütme Komitesi Kararý, Sayý 110.

Anon (2006b). Türk Standartlarý Enstitüsü. (2006). TS EN ISO 22000 Gýda Güvenliði Yönetim Sistemleri-Gýda Zincirindeki Tüm Kuruluþlar Ýçin Þartlar. Ankara: Türk Standartlarý Enstitüsü.

Global International Group. (2006). ISO 22000 Food&Safety Management System Auditing Conversion Course Book. London: Global International Group

Karen, B. (2004). Hazard Control, Appliance Manufacturer. Troy, 52(8), 12.

Tavþancýl, E. (2006). Tutumlarýn Ölçülmesi ve SPSS Ýle Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayýn Daðýtým.